01 april 2016
De afgelopen jaren is de parkeergarage H.J. van Heek in Enschede aangepast aan medegebruik door bezoekers van het Medisch Spectrum Twente (MST). Daarbij is gekozen een ondergrondse verbinding tussen de parkeergarage en het MST en deze te voorzien van rolpaden zodat de afstand van de parkeergarage naar het MST in korte tijd is af te leggen. Een bijzonder project.
TEKST: TIMO KEMERINK OP SCHIPHORST
FOTO'S: GEMEENTE ENSCHEDE
Het Medisch Spectrum Twente (MST) is een topklinisch ziekenhuis in Enschede met een groot verzorgingsgebied met 1.100 bedden en circa 290.000 polikliniekbezoekers (exclusief begeleiders) per jaar. Het MST was gevestigd op twee locaties in de binnenstad. De beide locaties waren met elkaar verbonden door een loopbrug. De vele autoverkeersbewegingen bij de hoofdingang op de drukke Haaksbergerstraat leidde regelmatig tot verkeersopstoppingen. Kiezen voor noodzakelijke nieuwbouw in de binnenstad betekende compact bouwen en daarbij was de vraag hoe de bereikbaarheid kon worden verbeterd en de parkeervraag van bezoekers kon worden opgelost. Door de aanwezigheid van de gemeentelijke H.J. van Heek parkeergarage nabij het MST en een overcapaciteit door de week kon daarin worden voorzien.
HET PLAN OP HOOFDLIJNEN
In overleg tussen het MST en de gemeente is een plan ontwikkeld zodat de bezoekers van het ziekenhuis in de garage kunnen parkeren. Door een extra auto-ingang te realiseren, wordt het verkeer in de omgeving van het nieuwe MST meer gespreid en wordt de bereikbaarheid van de parkeergarage en dus het MST verbeterd. De afspraken tussen MST en gemeente zijn in een raamovereenkomst vastgelegd. De gemeente verplichtte zich de aanpassingen aan de garage te doen en de openbare ruimte aan te passen. De businesscase voor wat betreft de kosten van de aanpassingen aan de garage zijn door de gemeente gebaseerd op het uitgangspunt dat voor de bezoekers van het MST hetzelfde parkeertarief geldt als dat reguliere gebruikers van de garage moeten betalen die een bezoek brengen aan de binnenstad.
DE UITVOERING
Bouwactiviteiten zoals een groot nieuw ziekenhuis, een nieuwe ingang naar de garage, een verbindingstunnel en de herinrichting van de openbare ruimte was een complexe opgave die veel puzzelwerk en overleg vroegen. Overleg was er vanuit de gemeente met de projectorganisatie van het MST, de binnenstadondernemers, de direct belanghebbenden en ook de gehandicaptenorganisatie. De gemeente onderscheidde intern twee deelprojecten, te weten de aanpassingen onder de grond: de garage en de verbindingstunnel en de bovengrondse werkzaamheden in de openbare ruimte. Voor de ondergrondse aanpassingen heeft de gemeente zich laten bijstaan door architectenbureau PRO. Voor de constructie door bureau Bartels, bureau Peutz voor de brandveiligheid en Valstar Simonis voor het installatieadvies. Hegeman Beton en industriebouw heeft de nieuwe inrit ge- realiseerd en de totale afbouw. De ruwbouw van het nieuwe stuk tunnel is uitgevoerd door de bouwcombinatie die ook de nieuwbouw van het MST uitvoerde. Een omgevingsmanager heeft voorafgaande aan en tijdens alle bouwwerkzaamheden via het zogeheten Bereikbaarheid Leefbaarheid Veiligheid Communicatieoverleg (BLVC) veel afgestemd, bijgestuurd en betrokkenen veelvuldig geïnformeerd. Betrokkenen waren alle bouwende partijen, het openbaar vervoer bedrijf, nutsbedrijven, hulpdiensten en direct belanghebbenden. Zij zijn er samen in geslaagd, ondanks beperkingen in de bereikbaarheid van de binnenstad en de in gebruik zijnde parkeergarage, het geheel in een bouwperiode van circa drie jaar te realiseren zonder veel klachten.
DE GANG EN TUNNEL
In de garage is een uitritrijbaan van de westelijke uitrit afgescheiden van de garage (dit noemen we de gang) en daarin zijn twee keer twee rolpaden aangebracht met een netto breedte van 1 meter zodat men elkaar als voetganger kan passeren en ook rolstoelgebruikers daarvan gebruik kunnen maken. Aan het einde van deze gang is een nieuw stuk ondergrondse tunnel met eveneens twee rolpaden aangelegd (dit noemen we de tunnel) om aansluiting te krijgen op het MST. Om de lengte van de route visueel korter te laten lijken , zijn in de gang en tunnel "portalen" aangebracht met interne verlichting. Deze verlichting in de portalen is door de Duitse kunstenares Claudia Wissman ontworpen en kan wat betreft verlichtingsniveau en kleuren wisselen. Verder is het verlichtingsniveau in de gang en tunnel hoger dan in de garage en in het MST weer hoger dan in de gang en tunnel. Toezicht op de rolpaden gebeurt via camera's en actieve intercoms. Via een nieuw stijgpunt in de garage is door middel van een lift of trap ook via het maaiveld (het nieuwe Koningsplein) het MST te bereiken. In de praktijk blijkt dat nauwelijks te gebeuren. In de tunnel (bestaande garage) was geen ruimte om een looppad naast de rolpaden te realiseren. Omdat zich onder de bezoekers van het ziekenhuis veel ouderen bevinden, soms met een beperking, is de snelheid van de rolpaden teruggebracht naar 0,5 meter per seconde. Op basis van een uitgebreid onderzoek van de TüV is het gebruik van rollators op de rolpaden verboden. Ook de luchtkwaliteit in de tunnel en gang was een belangrijk onderwerp. Er moest voorkomen worden dat lucht uit de parkeergarage het ziekenhuis zou binnen komen. Daartoe is een luchtverversingssysteem aangebracht waarbij de stromingsrichting vanaf het MST naar de garage is en deze in de garage wordt afgezogen. De lucht wordt indien nodig opgewarmd tot 9o graden Celcius om condensvorming op de glaswanden van de gang te voorkomen.
AANPASSINGEN EN FACELIFT
Gelijktijdig met de fysieke aanpassingen van de garage is het afgelopen najaar het toegangscontrolesysteem van de parkeergarage vervangen door een systeem van IP parking dat is voorzien van onder andere kentekenherkenning. Vanwege extra camera's waarmee de gang en tunnel kunnen worden geobserveerd, is ook de beheercentrale in de parkeergarage aangepast. Daarbij zijn bijvoorbeeld vanwege ergonomische redenen de monitoren elektrisch verstelbaar gemaakt. Voorts is de wayfinding in de parkeergarage onder handen genomen. Er is een nieuwe parkeerroute ontworpen, met een verwijzing naar het gedeelte waar MST-bezoekers kunnen parkeren en een verwijzing naar de drie uitritten via nieuwe intern verlichte borden. De oriëntatie in de parkeergarage wordt verder verbeterd door een systeem van straten en nummers in te voeren. Ook de vindbaarheid van de stijgpunten wordt verbeterd door onder andere het lichtniveau te verhogen. Tenslotte wordt de laag -1 van de parkeergarage van een nieuwe coating voorzien met ander contrast (geel) dan de huidige.
HET BEHEER
De gemeente is eigenaar van de verbinding en rolpaden tussen de parkeergarage en het MST. De gang- en tunnelzone vormen de entree van het ziekenhuis. Het MST heeft daarom de hospitality op zich genomen. In de gang en tunnel zijn gedurende de openingsuren stewards van het MST aanwezig en toezicht via camera's. De gemeente draagt zorgt voor het onderhoud. Het ontwerp voldoet niet aan de eisen van de vluchtafstanden. Hierdoor heeft het bevoegd gezag geëist een risicoinventarisatie uit te voeren voor de ingebruikname. De grootste risico's (iemand valt, wordt onwel of men drukt de noodstop in of brand) zijn beschreven. Bij een incident onderneemt de afdeling beveiliging van het MST de nodige acties. Dat kan betekenen dat bij een incident zo nodig de bedrijfshulpverlening van het MST ter plaatse gaat kijken en indien noodzakelijk een ambulance wordt opgeroepen. De beheerorganisatie van de parkeergarage is achtervang' en wordt bij incidenten conform de beschreven procedures op de hoogte gehouden van de voortgang.
HOE VERDER?
Begin januari 2016 zijn het nieuwe MST en de verbinding tussen de parkeergarage en het MST in gebruikgenomen en vanaf dat moment parkeren bijna alle bezoekers van het MST in de parkeergarage. De komende tijd wordt het functioneren van alle voorzieningen regelmatig geëvalueerd. Daarbij zal ook het parkeer(dag)tarief voor lang parkerende bezoekers aan de orde komen. Bezoekers van het ziekenhuis ervaren dit nu als te hoog en vinden de door MST aangeboden kortingsregelingen te beperkt.
TIMO KEMERINK OP SCHIPHORST, Parkeerbedrijf gemeente Enschede